2. Sociaal domein en leefbaarheid

Wij stimuleren inwonerinitiatieven die ontstaan om het Zevenaarse AED-netwerk te vergroten.

De eerste hulpverlening in de kernen is op orde ; we zijn met de AED’s nagenoeg dekkend in alle kernen.

We nemen preventieve en repressieve maatregelen om vermenging van de onderwereld met de bovenwereld tegen te gaan. Dit doen we op basis van het ondermijningsbeeld en signalen uit de interne organisatie. We hebben een plan van aanpak ondermijning vastgesteld. We verwachten dat de inzet van burgemeestersbevoegdheden zal toenemen om ondermijning te bestrijden.

In 2021 hebben we prioriteit gegeven aan de aanpak van ondermijnende criminaliteit. Er zijn in 2021 meerdere integrale controles geweest, acht door het kernteam en een grootschalige in het kader van Ariadne. In het kader van artikel 13b Opiumwet heeft de burgemeester tien keer bestuurlijk opgetreden.

We zetten in op en ondersteunen initiatieven van inwoners zoals buurtpreventie in de vorm van Buurtpreventie WhatsApp-groepen. We willen in het kader van buurtpreventie de WhatsAppgroepen verder professionaliseren. Hierbij brengen we beheerders uit verschillende groepen met elkaar in contact, waardoor een groter netwerk ontstaat, waarin beheerders van elkaar kunnen leren. De groepen op het Gelders Eiland moeten hiervoor nog een inhaalslag maken. We ondersteunen, bestendigen en faciliteren minimaal 6 nieuwe inwonersinitiatieven op het gebied van sociale veiligheid.
Vanuit de gebiedsteams zorgen we voor een zorgvuldige en adequate hulpverlening bij huiselijk geweld en overlastgevende personen. De verbinding tussen zorg en veiligheid is hierin van cruciaal belang.

De Buurtwhatsappgroepen hebben in 2021 niet voldoende aandacht gekregen. Er zijn wel enkele nieuwe groepen opgestart, maar vanwege de coronamaatregelen hebben we geen bijeenkomsten georganiseerd, alleen een bijeenkomst voor alle groepsbeheerders. In 2021 is de pilot Zorg en Veiligheid omgezet in structureel team Zorg en Veiligheid. Daarnaast is een convenant gegevensverstrekking bij aanpak personen met verward gedrag met de politie afgesloten. Zo hopen we de problemen rondom personen met verward gedrag vroegtijdig te signaleren en eerder de juiste hulp op te starten. De eerste resultaten hiervan zijn positief. Het afgelopen jaar is tevens een jeugdgroep in beeld gekomen in de Liemers. Samen met buurgemeenten en partners werken we aan de aanpak.

We bouwen kwalitatief goede schoolgebouwen en waar mogelijk een Kindcentrum. De schoolgebouwen worden gebouwd op basis van het nog op te stellen IHP. We reserveren middelen voor de onderwijshuisvesting. Het gaat hierbij om investeringen voor basisscholen en voor aanpassingen van de locaties van het Voortgezet Onderwijs. Bij het beoordelen van de ingediende aanvragen voor schoolgebouwen nemen we duurzaamheidsaspecten in overweging.

Het IHP is eind 2019 vastgesteld. De verbouwing van de scholen aan de Platanenlaan is in 2020 afgerond voor zover het de gebouwen betreft. Het buitenterrein is nog in ontwikkeling. De verbouwing van de Guido Gezellestraat voor de Sterrenschool (basisonderwijs) en kinderopvang LiemersLotus is in 2021 grotendeels afgerond. De financiële verantwoording volgt in 2022. De voorbereiding van de verbouwing van de Carrousel/de Maatjes is gestart. Een haalbaarheidsonderzoek naar de huisvesting van primair (Wissel/Tamboerijn) en voortgezet onderwijs op de locatie Vestersbos wordt voortgezet met een aanvullend onderzoek naar twee varianten en de mogelijke effecten hiervan op de omgeving.

We gaan de huisvesting van het voortgezet onderwijs herzien. Dit is nodig vanwege de daling van leerlingenaantallen en wijziging van het onderwijsconcept. In overleg met het schoolbestuur van het Liemers college en de gemeenten Duiven en Montferland bepalen wij samen welke voorzieningen wanneer gerealiseerd moeten zijn. Wij dragen voor ongeveer 40% bij in de totale kosten van de investeringen. Om in 2020/2021 aanpassingen te kunnen realiseren, hebben wij in 2019 een investering in de begroting opgenomen.

In 2021 is samen met de GRHVOL een haalbaarheidsonderzoek naar de huisvesting van voortgezet onderwijs uitgevoerd. Dit onderzoek is in combinatie met het haalbaarheidsonderzoek naar de huisvesting van primair onderwijs op locatie Vestersbos uitgevoerd. Er is besloten door de Zevenaarse raad (24 november 2021) tot het doen van aanvullend onderzoek. Hier is ook aanvullend krediet voor beschikbaar gesteld.

Wij rollen de komende jaren het rijksbeleid ‘Tel mee met Taal’ lokaal verder uit om taalachterstand van jongs af aan te bestrijden en leesbevorderingsactiviteiten te stimuleren. Daarnaast gaan we succesvolle pilots binnen de specifieke regeling Volwasseneneducatie borgen binnen het structurele aanbod van het Taalhuis. Het Taalhuis helpt mensen die moeite hebben met taal en digitaal (lezen, schrijven, rekenen, computervaardigheden) om beter te leren lezen en schrijven.

In 2021 hebben we een drietal projecten ondersteund die taal en lezen bij jonge kinderen en ouders bevorderen. Deze staan in de uitvoeringsagenda bij het onderwijskansenplan. Het zijn de volgende projecten: de Boekstartcoach, de Bibliotheek Op School en het project leesstimulering op de basisschool en het voortgezet onderwijs. De Boekstartcoach heeft ouders van jonge kinderen geholpen bij het lezen en voorlezen. In 2021 heeft Kunstwerk! de bibliotheek specifiek aandacht besteed aan ouders die behoefte hebben aan meer ondersteuning bij de taal. Zij werden dan doorverwezen naar een cursus van het ROC of een Taalmaatje van Caleidoz. De activiteiten zijn tijdens de Coronamaatregelen zoveel mogelijk doorgegaan.

Wij zetten in op een kwalitatieve voorschoolse voorziening voor alle jonge kinderen. Dit geldt voor het aanbod voor peuters van ouders die recht hebben op Kinderopvangtoeslag en ouders die gebruik maken van een gesubsidieerde peuterplek. De uitvoering van de wettelijke taken gericht op Toezicht (Inspectie en Handhaving) registreren wij in het Landelijk Register Kinderopvang, waardoor we de uitvoering ook kunnen toetsen volgens de wettelijke kaders.

De harmonisatie van kinderopvang en peuterspeelzaalwerk is in 2018 ingevoerd. De gemeente heeft in 2021 evenals de voorgaande jaren een subsidie verleend aan de voorschoolse organisaties. Deze subsidie is bedoeld voor de peuters waarvan de ouders geen kinderopvangtoeslag ontvangen van het rijk. De kosten zijn betaald uit de reguliere begroting en uit het rijksbudget voor onderwijsachterstandenbeleid.

Voor het realiseren van de structuurversterking in het Sociaal Domein is een goede samenwerking met maatschappelijke partners relevant. Caleidoz is als lokale welzijnsorganisatie een belangrijke partner. Met Caleidoz komen we tot een opzet voor de toekomst van het welzijnswerk in onze gemeente.

Er is in 2021 regelmatig overleg gevoerd met Caleidoz over de uitvoering van welzijnsactiviteiten, passend bij de actuele ontwikkelingen en vraagstukken. Dit is ook gerelateerd aan de door u vastgestelde beleidsvisie sociaal domein 2020-2023 en het Beleidsplan Jeugdwet, Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) en Participatiewet 2020-2023.

Caleidoz en andere maatschappelijke partners, zoals MEE, Santé Partners en Kunstwerk! werken samen aan activiteiten, zoals het Financieel Trefpunt. Hierbij helpen zij preventief inwoners met vragen en knelpunten op financieel gebied. Ook zijn er netwerken met partners (professioneel en vrijwillig) die rondom thema's zoals eenzaamheid en dementie samenwerken.

Zie voor meer informatie over de aanpak van jeugdgezondheid bij programma 7, Volksgezondheid en duurzaamheid. Zie voor meer informatie over de aanpak binnen het onderwijs programma 4, Onderwijs.

Jeugdhulp en WMO zorg- en ondersteuningstrajecten (maatwerkvoorzieningen) zijn via de modulaire gemeenschappelijke regeling, module inkoop (MGR) en inkoop op bovenregionale- en landelijk schaal ingekocht. We zoeken hierbij continu naar mogelijkheden om de kosten te beheersen. Ook voor de komende periode is dit gezien de grote omvang in relatie tot de gemeentebegroting een belangrijk speerpunt.

In 2021 is het regionaal Transformatieplan Jeugd 2018-2021 afgerond. Op dit moment wordt dit plan geëvalueerd.  Er is onder andere gewerkt aan verminderen van instroom in verblijf en het versterken van de ambulante specialistische jeugdhulp.

Vanuit Zevenaar zelf zijn er voor jeugd en wmo lokale contract gesprekken georganiseerd met zorgorganisaties die belangrijk voor ons zijn. En dat is wanneer zij veel cliënten vanuit Zevenaar bedienen of dat zij een groot deel van ons budget krijgen. Om die reden sloten we ook geregeld aan bij regionale contractgesprekken. We vonden het belangrijk om de verbinding met onze organisaties te versterken en te behouden.

Er is een continue afstemming met zorgaanbieders over hun aanbod en bij behorende tarieven, zowel regionaal als lokaal. Er zijn separate afspraken gemaakt over het verkorten van wachttijden. Er is een signalering opgezet om te bekijken of organisaties voldoen aan onze kwaliteitseisen.

Wij zetten in op waardering en ondersteuning van mantelzorgers door het aanbieden van voorzieningen die de zorg van mantelzorgers moeten verlichten. Voor 2021 gaan we hiertoe activiteiten doorontwikkelen met betrokken organisaties. Het project met het expertisecentrum Mantelzorg stopt aan het einde van 2020. We zetten nu in om meer maatwerk te leveren aan de inwoners en te voldoen aan de bezuinigingsopdracht die de raad in 2019 heeft gegeven.

Het expertisecentrum Mantelzorg Zevenaar is door een taakstellende bezuiniging gestopt in januari 2021. Er is invulling gegeven aan de ondersteuning van mantelzorgers in bestaande structuren en activiteiten. Belangrijke elementen zijn respijtzorg, informatie en ondersteuning, collectieve activiteiten. Dit is gerelateerd aan de aanbevelingen uit het rapport 'Samen sterk voor mantelzorgers'. U bent geïnformeerd over de ontwikkelingen In de raadsinformatiebrief 2021-001. Om invulling te geven aan de aanbevelingen uit het rapport is aan Caleidoz een aanvullend subsidie verleend tot het voor 2021 beschikbare budget voor mantelzorgondersteuning (€ 35.000). De verantwoording over de inzet van dit budget vindt plaats via de jaarstukken 2021 van Caleidoz.

Wij ondersteunen vrijwilligers. Wij doen dit door maatregelen ter ondersteuning aan te bieden, in het bijzonder voor de vrijwilligersorganisaties die actief zijn en activiteiten organiseren die bijdragen aan de uitvoering van Wmo-taken. Daarnaast onderzoeken wij de mogelijkheid de inzet van de lokale vrijwilligers te erkennen en een blijk van waardering te geven. Dit kan bijvoorbeeld door een vrijwilligersonderscheiding toe te kennen.

Sinds 2019 is een werkgroep van sleutelpersonen binnen Zevenaar actief die jaarlijks een vrijwilliger voordraagt voor de Zevenaarse vrijwilligersprijs.

Voor het realiseren van de doelstellingen uit het Beleidsplan Jeugdwet, Wmo en Participatiewet 2020-2023 is een totaalpakket aan activiteiten en resultaten noodzakelijk. Deze activiteiten en resultaten voor Jeugd en Wmo zijn ondergebracht in een uitvoeringsagenda. De uitvoeringsagenda bevat resultaten (getoetst aan de leidende principes en randvoorwaarden uit de beleidsvisie) die bijdragen aan het realiseren van de doelstellingen uit het beleidsplan. De uitvoeringsagenda is een dynamisch geheel van resultaten en activiteiten. Hierbij is ook aandacht voor preventieve activiteiten. Bij het opstellen van de meerjarenbegroting zijn de onderstaande resultaten voor 2021 in beeld. Gedurende het begrotingsjaar rapporteren we over de realisatie, voortgang en samenstelling van de uitvoeringsagenda.
Jeugd en Wmo:
•   Doorontwikkeling toezicht en handhaving zorg Jeugd en Wmo
•   Actualisatie beleid Sociaal Medische Indicatie
•   Doorlopende voorlichting over beschikbaarheid clientondersteuning
•   Voorkomen eenzaamheid
•   Inzetten op E-health bij zorgaanbod
Wmo:
•   Er is een cliëntervaringsonderzoek Wmo 2020 uitgevoerd
•   Implementatie decentralisatie beschermd wonen
•   Lokale aanbestedingen Wmo (huishoudelijke ondersteuning zonder regie en hulpmiddelen)
•   Activiteiten gericht op ouderenbeleid (focus op voorkomen eenzaamheid,  zelfredzaamheid 75+ en ouderenmishandeling)
•   Inrichting samenwerkingsketen Dementie
•   Borgen van bemoeizorgtrajecten (ggz)
Jeugd:
•   Er is een cliëntervaringsonderzoek Wmo 2020 uitgevoerd
•   Implementatie van activiteiten Gelderse Verbeteragenda Jeugdbescherming
•   Uitvoeren regionaal Transformatieplan Jeugd (o.a. thema’s complexe scheidingen,  versterken lokale toegang en jeugdhulp met verblijf)

Voor het realiseren van de doelstellingen uit het Beleidsplan Jeugdwet, Wmo en Participatiewet 2020-2023 wordt per jaar een Uitvoeringsagenda opgesteld. Daarin staan de resultaten waar in dat jaar aan gewerkt gaat worden. Voor 2021 waren dat onder andere:

• Clientervaringsonderzoek Wmo en Jeugdzorg
• Implementatie decentralisatie Beschermd Wonen
• Afronding Transformatieplan Jeugdzorg regio Centraal Gelderland
• Uitbreiding POH Jeugd naar meer huisartsen
• Implementatie Wegwijs in Zevenaar app.

Het beleid is er op gericht om zoveel mogelijk werkzoekenden aan een baan te helpen. Wij richten ons hierbij op de doelgroep: mensen met een korte afstand tot de arbeidsmarkt én op het werk fit maken van mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt. Extra aandacht wordt hierbij gegeven aan mensen met een migratieachtergrond, mensen met een arbeidsbeperking, jongeren tot 27 jaar en zorgklanten.
De Regionale Sociale Dienst (RSD) is de netwerkorganisatie voor Werk en Inkomen in de regio die in nauwe samenwerking met ondernemers, onderwijs en andere overheden (3 O's) invulling geeft aan ons beleid dat gericht is op een inclusieve arbeidsmarkt.

Bestuurlijke opdracht RSD 2021-2023
De raad heeft in juni 2021 de RSD een nieuwe opdracht voor de periode 2021- 2023 meegegeven.
Deze opdracht luidt als volgt:
-  Blijf de focus leggen op mensen met perspectief op werk.
-  Geef extra aandacht aan mensen met een migratieachtergrond, mensen met een arbeidsbeperking en aan jongeren tot 27 jaar.
-  Geef de begeleiding van zorgklanten (trede 1 en 2a) een structureel karakter.
-  Focus bij de besteding van de extra middelen van Rijk en provincie op de uitvoering en de resultaten voor de Liemerse inwoners. Investeer hiervoor in de samenwerking
  binnen de Arbeidsmarktregio Midden- Gelderland.
-  Benut de verkregen positie als netwerkorganisatie voor de realisering van de bestuurlijke opdracht.
-  Blijf binnen de financiële kaders.

Uit de jaarrapportage 2021 van de bestuurlijke opdracht RSD valt o.a. op te maken dat de afgesproken KPI's over het jaar 2021 zijn gerealiseerd.

BUIG resultaat 2021
Het BUIG (gebundeld budget inkomensdeel) tekort over 2021 bedraagt € 438.191 (3,87%); dit heeft tot gevolg dat er over het jaar 2021 geen aanvraagprocedure Vangnetuitkering opgestart wordt, aangezien het ministerie van SZW een ondergrens hanteert van 7,5%.

Voortzetting dienstverlening Scalabor na 2022
Wij hebben op 14 december 2021 de intentie uitgesproken om Scalabor aan te wijzen als uitvoerder van de Wet sociale werkvoorziening ((Wsw) voor de periode 2023 tot en met 2025.

We zetten ons er voor in dat statushouders zo snel mogelijk kunnen beginnen met integreren en participeren. We doen dat samen met inwoners en maatschappelijke organisaties in onze gemeente. Integratie en participatie starten direct bij de huisvesting van de statushouder in onze gemeente.  

De taakstelling voor huisvesting van statushouders was in 2021 verhoogd. Dit in combinatie met krapte op de sociale woningmarkt heeft ertoe geleid dat wij de taakstelling niet gerealiseerd hebben. Ook de deelname aan de tijdelijke landelijke regeling ‘Financiële impuls versnelde huisvesting grote gezinnen vergunninghouders’ heeft niet het gewenste resultaat opgeleverd. De opgelopen achterstand in taakstelling moet in 2022 ingelopen worden.

Wij zijn bezig geweest met de voorbereiding en implementatie van de nieuwe Wet Inburgering die vanaf 2022 in werking treedt. Belangrijke onderdelen van de voorbereiding waren de vaststelling van het beleidsplan en de verordening inburgering en de inkoop van leerroutes. Daarnaast zijn met verschillende partners waaronder Vluchtelingenwerk en de RSD nieuwe afspraken gemaakt.

Bijsturing is niet nodig. Wij verzoeken u kennis te nemen van de stand van zaken.

Dit betreft een transitieopgave die sinds 2017 is ingezet en doorloopt tot 2021 (invoering Omgevingswet) en de jaren daarna. "De Omgevingswet raakt een groot deel van de organisatie. Uitgangspunt is dat we op1 januari 2021 voldoen aan de eisen die de VNG stelt aan de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Wij stellen hiervoor een route vast. Wij passen ons instrumentarium aan de nieuwe wettelijke vereisten aan. Hierbij is digitalisering van gegevens en het eenvoudig kunnen benaderen van die gegevens een belangrijk onderdeel. Ook het vaststellen van een omgevingsvisie en toewerken naar 1 omgevingsplan voor het grondgebied van de gemeente. Wij zetten in op participatie van inwoners, ondernemers en instanties. Intern kijken wij naar de gevolgen voor de organisatie op het gebied van functies, cultuur, competenties en integraliteit. Vraag die daarbij centraal staat is: "Hoe kunnen we samen met onze inwoners plannen zo goed mogelijk realiseren en welke vorm van dienstverlening en participatie vanuit de gemeente hoort daarbij?

Volgens plan, vanuit de opgave die er ligt om de organisatie voor te bereiden op de invoering van de Omgevingswet. Met het uitstellen van de invoering van de Omgevingswet is de planning wel aangepast. In 2021 hebben de werkgroepen verder gewerkt binnen de verschillende sporen van de Omgevingswet. Zo zijn we aangesloten op het landelijk digitale stelsel, is een koersdocument voor de omgevingsvisie opgesteld, zijn verschillende beleidsvoorstellen in concept opgesteld, de 'omgevingstafel' voorafgaand aan aanvragen is vormgegeven. We hebben een start gemaakt met het bundelen van beleid voor de fysieke leefomgeving en werken richting inwerkingtreding van de wet aan de hand van de lijst met minimale eisen van de VNG.   

Op basis van de Liemerse Woonagenda voor de periode 2017-2027 stellen wij uitgangspunten vast voor het woningbouwprogramma. Op basis van die uitgangspunten stellen wij een flexibele woningbouwprogrammering vast met maatwerk per kern. Om nieuwe kansrijke initiatieven mogelijk te maken brengen wij de capaciteit van woningbouwlocaties, die niet aansluiten bij de vraag op lange termijn, terug.

De regie op woningbouwprogramma is een continue proces. Wij willen een continue bouwstroom op gang houden.  De lokale overheid speelt bij het aanbieden van voldoende woongelegenheid een belangrijke regierol. Wij gaan samen met marktpartijen en woningcorporaties ervoor zorgen dat binnen de gemeente goede en voor alle doelgroepen de juiste woningen beschikbaar zijn. Om de behoefte in te vullen bieden wij een gedifferentieerd woningbouwprogramma aan en zetten wij in op kwaliteit (bouwen naar behoefte).  Voor een actueel beeld houden wij om de drie jaar een regionaal woningmarktonderzoek, in 2022 is het eerst volgende onderzoek. Daarnaast zijn meerdere afspraken (o.a. Woondeal, Liemerse Woonagenda en prestatieafspraken), acties dan wel overeenkomsten opgesteld die het mogelijk maken om een gedifferentieerd woningbouwprogramma te realiseren in de loop der jaren.
De komende jaren hebben wij nog een forse opgave, waarbij wij de uitkomsten uit de behoeftecijfers en het ingezette beleid voor inzetten. Bij betaalbaar bouwen zijn in de Liemers vergaande afspraken gemaakt. Wel moeten we constateren dat de gemeente te maken heeft met veel harde plannen (met vastgestelde bestemmingsplannen) waarvan de afspraken al vastliggen en die niet geheel aansluiten op de afspraken voor wat betreft de betaalbaarheid. Bij wijzigingsverzoeken van het bestemmingsplan vormen deze afspraken wel de basis, zoals bij BAT fase II.  Wij houden u regelmatig op de hoogte van de ontwikkeling met betrekking tot de woningbouwplannen. In 2021 zijn wij gestart met het opstellen Plan Woningbouw, voortkomende uit het amendement “Initiatief Woningbouw”. De resultaten worden begin 2022 gepresenteerd en verder opgepakt.

Om te komen tot  een herinrichting van het Dorpsplein en een deel van de aangrenzende gebouwen worden voorbereidingskosten gemaakt. Hierbij moet u denken aan het bepalen van de scope van de opgave, de uitwerking van de opgave en mogelijk daarmee samenhangende onderzoeken en overleg met betrokkenen/omgeving. In het kader van de subsidie Sterk Bestuur ontvangen wij in 2018 een bijdrage van € 500.000 voor fysieke investeringen en/of proceskosten.

In het najaar 2021 is gestart met de uitvoering van het plan. De opening van het Marktplein in Lobith zal in maart 2022 plaatsvinden. Aansluitend vindt de financiële afwikkeling plaats. Deze areaaluitbreiding is niet financieel gedekt binnen de beheer- en onderhoudsbudgetten Openbare Ruimte. Hier komen wij in 2022 met een voorstel bij u op terug.